Điểm đến

Bharmour - Miền đất của những vị thần

Được ví là "miền đất của những vị thần", hay "tiểu Thụy Sĩ miền Bắc Ấn", Bharmour khá lạ lẫm với người Việt dù xa lắm miền đất thiêng Dharamsala (145km) vốn được nhiều người biết. Thuộc tiểu bang Himachal Pradesh, nằm kẹt sâu hút trong các thung lũng của Himalaya hùng vĩ, kinh đô một thời của tiểu quốc Brahmpura giờ vẫn giữ gìn được những giá trị xưa cũ rạng ngời sau hơn cả thiên niên kỷ.

Tôi đi Bharmour như có duyên, vì lúc đầu không định đến đó. Ngồi trong nhà chờ bến xe trống huơ trống hoác, đang bơ vơ, co ro xuýt xoa vì những cơn gió từ Himalaya về lạnh buốt, nghe tiếng anh lơ xe hô vang "Bharmour, ai đi Bharmour... ", chỉ trong một nốt nhạc tôi đã quyết định nhảy lên xe. Tôi thấy mình may mắn khi lạc bước đến miền đất cổ xưa và đẹp lạ này.

Những cung đường rợn người tại phố núi Bharmour

Chỉ cách thành phố thủ phủ của quận Chamba 15km, chiếc xe phải mất bốn giờ leo, trườn, bò qua các cung đường khúc khuỷu, những con đèo hiểm trở để đến được phố núi Bharmour (còn gọi là Bharmaur hay Gaddies), kinh đô của tiểu quốc Brahmpura từ những năm 690 Công nguyên. Do địa thế hiểm trở, xa cách những vùng đất màu mỡ dưới xuôi, năm 920 tiểu vương Sahil Verman đã dời kinh đô về thành Chamba, để lại Bharmour lặng lẽ yên bình.

Bharmour

Cung đường hiểm trở tại Bharmour

Nằm trong thung lũng Bhudil, ở độ cao 2.200m so với mực nước biển, kẹp giữa hai rặng Pir-panjal và Dhauladhar của Himalaya hùng vĩ, con đường độc đạo từ Chamba đến Bharmour phần lớn men theo các hẻm núi hẹp, vách đá dựng đứng. Con đường thi thoảng đi dọc chỉ lưu Bhudil của dòng Ravi xanh lạ màu ngọc lục bảo. Lấp lánh xuất hiện từ con đèo Kugti (5.040km) chạy xuyên qua thung lũng Bharmour, dòng Bhudil dài chừng 30km đi giữa hai triền núi đẹp lạ, gần như đối lập nhau của Himalaya. Bờ trái Bhudil là sườn nam, đón mưa nhiều nên trên vách núi bên này cheo leo những vạt ruộng bậc thang bé tin hin. Xa xa, tương phản là những dãy núi đá hoa cương nhiều sắc, nhưng lạ thay đó đây được nhấn mạnh bằng những cánh rừng tươi xanh.

Bharmour

Hồ thiêng Manimahesh

Có lẽ Bharmour được ví von với những miền đất đẹp nhất của Thụy Sĩ vì những nét đẹp lạ lùng. Nhắc đến Thụy Sĩ không thể thiếu những gương hồ, thì nơi đây cũng chẳng kém. Cách Bharmour 26km là hồ thiêng Manimahesh thăm thẳm. Nằm dưới linh sơn Manimahesh Kailash, với người theo Hindu giáo, hồ Manimahesh được xem là quan trọng như hồ thiêng Manasarovar nằm bên dưới Ngân Sơn (Kailash) của những Phật tử Tây Tạng. Vậy nên, tròng trành, lắc lư, xồng xộc trên con đường đẹp nhưng nguy hiểm rợn gáy này cũng đã là phần thưởng cho kẻ lang bạt đến miền hương xưa đó.

Đền thiêng nghìn tuổi

Thế nhưng Bharmour không chỉ có con đường đẹp. Khác với những suy nghĩ về một xứ sở Ấn nắng nung bụi bẩn, Bharmour xanh tươi được bao quanh bởi hai con sông Ravi, Beas, ấp ôm bởi đồng cỏ mượt mà trên những triền núi mênh mang, mục trường mùa hè của những người dân bản du mục Gaddi kinh đô cũ, phố núi bé tí bây giờ vẫn gìn giữ những giá trị xưa cũ rạng ngời.

Cố đô Bharmour một thời vàng son giờ không còn dấu tích của cung vàng điện ngọc, nhưng vẫn sừng sững, thênh thang những ngôi đền Hindu giáo đã hơn thiên niên kỷ tuổi tác. Huyền thoại trộn lẫn vào sự thật, để lại cụm đền đài Chaurasia nổi tiếng. 84 ngọn đền đã được dựng nên để cúng dường cho 84 vị tu sĩ Bà la môn khổ hạnh đến vùng đất Cố đô Bharmour này vào cuối thế kỷ thứ 9. Trên đường hành hương đến núi thiêng Manimahesh Kailash, họ dừng ở đây, chúc phúc cho tiểu vương Sahil Verman sẽ có được 10 hoàng nam. Lời chúc sớm thành sự thật và 84 ngôi đền đã nên vóc. Giờ chỉ còn bốn ngôi đền được giữ hầu như nguyên vẹn là Manimahesh, Ganesha, Narsingha và Laskshana, đan xen với những ngôi đền cổ hơn từ thế kỷ thứ 7 của vua Meru, hay những ngồi đền mới "trẻ" hơn nhưng tuổi cũng vài thế kỷ. Chaurasia đẹp rực rỡ giữa Bharmour.

Bharmour

Đền thiêng tại Bharmour

Manimahesh, ngôi đền đá thờ phụng thần Shiva, Narsimha, một ngôi đền đá khác thờ phụng thần Vishmu làm du khách ngạc nhiên trước những hoa văn chạm trỗ trên đá hình ảnh những vị thần khi đến với Cố đô Bharmour, kể về những câu chuyện kinh Vệ Đà... đã chừng đó thời gian vẫn sắc sảo tinh khôi. Nhưng sẽ còn ngạc nhiên hơn nữa khi ghé ngôi đền Lakshana Devi nhỏ nhắn kế đó. Vì những chạm khắc được làm không phải trên đá mà trên gỗ, dù đã phai phôi ít nhiều nhưng vẫn đẹp đẽ sống động lạ thường sau cả thiên niên kỷ và cũng chừng ấy mùa đông giá buốt, tuyết ngập hơn cả thước ở nơi này.

Bharmour

Kiến trúc ngôi đền Laskhana Devi

Lang thang ở Bharmour tôi còn yêu thêm miền đất này khi gặp lại những nét thân quen nước Việt mình. "Miền đất những ngôi nhà mái đá đen", một biệt danh khác nữa của Bharmaour, và những nụ cười chào ấm áp của người dân du mục Gaddi mến khách... như đưa tôi về lại những ngày lang thang miền Lai Châu, Tây Bắc, nơi những căn nhà mái đen tuyệt đẹp khoe duyên giữa nương đồi xanh ngắn năm nào. Nên cứ chần chừ, ngần ngừ... cho đến hồi còi cuối của chuyến xe cuối rời Bharmour mới dứt áo, lòng vẫn còn bao nuối tiếc...

Thái An

Theo: TTCT